در رویکرد نوین سیاست‌گذاری پولی، بانک‌های مرکزی اولین و اصلی‌ترین هدف
خود را کنترل تورم در نظر می‌گیرند و سایر اهداف (مانند رشد اقتصادی و توجه
به شکاف تولید) صرفا در شرایطی مورد توجه بانک مرکزی واقع می‌شود که در
تامین هدف اصلی خود، یعنی کنترل تورم، موفق بوده باشد.
بانک
مرکزی کشور نیز از ابتدای دولت یازدهم، به صورت جدی مهار تورم را در دستور
کار خود قرار داده و قطعا یکی از دلایل دستیابی به تورم تک‌رقمی، سیاست‌ها و
مدیریت صحیح دولت و بانک مرکزی در کنترل انتظارات تورمی بوده است.
با این حال، اگر از منظر بانکداری اسلامی به مسئله کنترل تورم نگاه شود، سوال اساسی که مطرح می‌شود آن است که: «آیا در چارچوب اسلامی، جلوگیری از کاهش ارزش پول می‌تواند به عنوان یک هدف مشروع تلقی شود؟». به نظر می‌رسد پاسخ به این سوال مثبت است. به منظور اثبات این ادعا می‌توان به یک دلیل عقلی و چند دلیل نقلی اشاره کرد.
با این حال، اگر از منظر بانکداری اسلامی به مسئله کنترل تورم نگاه شود، سوال اساسی که مطرح می‌شود آن است که: «آیا در چارچوب اسلامی، جلوگیری از کاهش ارزش پول می‌تواند به عنوان یک هدف مشروع تلقی شود؟». به نظر می‌رسد پاسخ به این سوال مثبت است. به منظور اثبات این ادعا می‌توان به یک دلیل عقلی و چند دلیل نقلی اشاره کرد.
الف- با توجه به اثرات نامطلوبی که
تورم بر افزایش ناعدالتی در جامعه، افزایش ریسک سرمایه‌گذاری، افزایش
فعالیت‌های سفته‌بازانه در بازار برخی دارائی‌ها (مانند طلا، ارز و مسکن)،
کاهش تولید در بلندمدت و غیره دارد، بسیار واضح و بدیهی است که در نظام
اقتصادی اسلام، افزایش بی‌رویه قیمت‌ها امری نامناسب و ناپسند پاورپوینت می‌شود و
دولت اسلامی موظف به کنترل تورم است.
ب- در روایات متعددی به
«ضرورت حفظ اموال مسلمین» تاکید شده و حتی ضرورت آن معادل حفظ جان تلقی شده
است. به عنوان مثال در روایتی، رسول خدا (ص) می‌فرماید: «احترام مال
مسلمان، مانند احترام خون او است». بنابراین، حاکم اسلامی همان طور که نسبت
به حفظ جان مسلمین وظیفه دارد، نسبت به حفظ اموال مسلمین نیز وظیفه داشته و
نمی‌تواند با ایجاد تورم، ارزش منابع در اختیار آن‌ها را کاهش دهد.
پ- در گروه دیگری از آیات و روایات، بر مقوله ضرورت توجه به «میزان و
مکیال» مطرح شده است. به عنوان نمونه خداوند متعال در آیه ۸۴ سوره هود بیان
می‌دارد: «و به سوى اهل مَدْین، برادرشان شعیب را فرستادیم. گفت: اى قوم
من، خدا را بپرستید. براى شما جز او معبودى نیست و پیمانه و ترازو را کم
مکنید. به راستى شما را در نعمت مى‌بینم، ولى از عذاب روزی فراگیر بر شما
بیمناکم». در آیه ۸۵ سوره اعراف نیز می‌فرماید: «پس پیمانه و ترازو را تمام
نهید و اموال مردم را کم مدهید و در زمین، پس از اصلاح آن، فساد مکنید.
این براى شما بهتر است، اگر مومنید». مشابه همین تعابیر در آیه ۱۸۱ و ۱۸۲
سوره شعراء، آیه ۳۵ سوره اسراء، آیه نه سوره الرحمن و آیه سه سوره مطفّفین
مطرح شده است. روایات متعدّدی نیز در توضیح این آیات وارد شده است.
حال سوالی که مطرح می‌شود آن است که منظور از مکیال و میزان در آیات و روایات چیست؟ در این رابطه، منابع دست اول زبان عربی، معادل‌هایی چون: پیمانه، معیار، مقیاس، ترازو و وسیله سنجش را در تبیین این دو واژه بیان نموده‌اند. مسلما اگر منظور از مکیال و میزان، معیارهای سنجش در جامعه در نظر گرفته شود، در نظام‌های پولی و بانکی جدید، «پول‌های اعتباری» مهمترین وسیله، معیار و مقیاس مبادلات هستند و تقریبا در اکثر معاملات حضور دارند. بنابراین، مخدوش نمودن ارزش پول‌های اعتباری از طریق ایجاد تورم، می‌تواند در زمره ایجاد «نقص در مکیال و میزان» در نظر گرفته شود که خداوند متعال از آن نهی کرده است.
با توجه به آنچه مطرح شد می‌توان مدّعی بود که کنترل تورم و جلوگیری از کاهش ارزش پول می‌تواند به عنوان یک هدف مشروع و عقلائی در نظام اقتصادی اسلام مطرح شود. بنابراین، سیاست صحیح دولت یازدهم در تک‌رقمی کردن تورم، با مبانی نظام اقتصادی اسلام سازگاری دارد و مناسب است در آینده نیز به صورت جدی ادامه یابد. چرا که نباید فراموش کرد حفظ تورم تک‌رقمی از دستیابی به آن مهمتر و در عین حال سخت‌تر است.
حال سوالی که مطرح می‌شود آن است که منظور از مکیال و میزان در آیات و روایات چیست؟ در این رابطه، منابع دست اول زبان عربی، معادل‌هایی چون: پیمانه، معیار، مقیاس، ترازو و وسیله سنجش را در تبیین این دو واژه بیان نموده‌اند. مسلما اگر منظور از مکیال و میزان، معیارهای سنجش در جامعه در نظر گرفته شود، در نظام‌های پولی و بانکی جدید، «پول‌های اعتباری» مهمترین وسیله، معیار و مقیاس مبادلات هستند و تقریبا در اکثر معاملات حضور دارند. بنابراین، مخدوش نمودن ارزش پول‌های اعتباری از طریق ایجاد تورم، می‌تواند در زمره ایجاد «نقص در مکیال و میزان» در نظر گرفته شود که خداوند متعال از آن نهی کرده است.
با توجه به آنچه مطرح شد می‌توان مدّعی بود که کنترل تورم و جلوگیری از کاهش ارزش پول می‌تواند به عنوان یک هدف مشروع و عقلائی در نظام اقتصادی اسلام مطرح شود. بنابراین، سیاست صحیح دولت یازدهم در تک‌رقمی کردن تورم، با مبانی نظام اقتصادی اسلام سازگاری دارد و مناسب است در آینده نیز به صورت جدی ادامه یابد. چرا که نباید فراموش کرد حفظ تورم تک‌رقمی از دستیابی به آن مهمتر و در عین حال سخت‌تر است.
هیچ نظری موجود نیست :
ارسال یک نظر